Natural and Agricultural Sciences

Permanent URI for this community

http://hdl.handle.net/11660/5

Browse

Now showing 1 - 20 of 1942

Open Access
South African fish poisonous plants VI. Isolation and study of Saponins from Neorautanenia edulis C.A. SM.
(University of the Free State, 1955) Labuschagne, Willem Adriaan; Groenewoud, P.
The object of the present investigation was to extract and isolate the fish-toxic saponin present in the tuber and the aerial portions of Neorautanenia Edulis C.A. Sm. Various methods of extraction were attempted, and the best found to be that with hot 95% ethyl alcohol. Regarding the isolation of the saponin, it was found that the etherate formation with the alcoholic extract, proved to be the most satisfying. Various other methods were also tried, but none of them gave a fish-toxic saponin. Toxicity tests on fish were carried out, and the most toxic compound found to be that from the etherate formation, mentioned above. The toxic compounds were further purified by extraction with ethyl alcohol, extracting the saponin and leaving an insoluble material which was identified as cane sugar. Various methods of hydrolysis were attempted, but the saponin was resinified by the concentrated hydrochloric acid. The purest form of the toxic saponin obtained had a yellow syrupy nature. It was very toxic, to fish, but could not be hydrolised in order to identify it.
Open Access
Suid-Afrikaanse plant visgifstowwe VII, struktuurstudies op verbindinge geisoleer uit Neorautanenia edulis C.A. Sm.
(University of the Free State, 1957) Dekker, Johannes
Afrikaans: Neorautanenia Edulis CA Sm. is 'n bolplant wat voorkom in die Noordelike dele van Transvaal en wat deur die inboorlinge aldaar in gedroogde verpoeierde vorm as visgif aangewend word. Hierdie verhandeling is 'n voortsetting van die navorsingswerk wat deur Groenewoud en van Duuren, Brink en Van Vuuren op die bol van die plant gedoen is. Hierdie outeurs het die volgende verbindings uit die bol geïsoleer: (tabel in volteks) Van Duuren het gevind dat slegs stowwe C en F defnitiewe visgiwwe is, terwyl stowwe A, B, D en E slegs 'n irriterende effek op goudvissies het. In hierdie studie is gebruik gemaak van dieselfde ekstraksie- en skeidingsmetodes as dié wat beskryf word deur van Duuren. Hoeveelhede van stowwe A en E is geïsoleer asook 'n nuwe verbinding, stof I, met smeltpunt 146.5°C en molekulêre formule C19H14O5. Hierdie verbinding, wat in kleurlose naalde uit 'n 30-70% mengsel van etileendikloried-etanol kristalliseer, is heelwaarskynlik na verwant aan stof C en vertoon ook visgifeienskappe, hoewel ietwat swakker as dié stof C. 'n Studie is gemaak van die meganismes en tegnieke in katalitiese hidrogenasies van organiese verbindinge. Al drie hierdie geïsoleerde verbindinge is onderwerp aan hidrogenasie-eksperimente met die katalisatore Platien, Palladium en Raney-nikkel, en die veranderings wat ingetree het tydens die hidrogenasies is ondersoek ten opsigte van toksisiteit en infra-rooi en ultra-violet-spektra.
Open Access
Ondersoekinge oor die afbraak van aromatiese verbindings deur mikro-organismes
(University of the Free State, 1960-01) Scott, De B.; Lütjeharms, W. J.
English: 1. In a survey of the relevant literature the methods of investigation, the systematic and biochemical aspects and the significance of microbial degradation of aromatic compounds has been discussed. 2. In a preliminary investigation it was found that nonselectivily isolated strains of streptomycetes dit not grow on a mineral salt medium with a simple aromatic compound as sole source of carbon. 3. Bacteria, fungi and one Nocardia strain able to use aromatic compounds as sole source of carbon and energy, were isolated from enrichment cultures. 4. From turbidimetric growth measurements it was found that optimum cell development of the bacteria and actinomycete investigated in a medium with a low concentration of aromatic substrate in most cases took place within two days. 5. The oxidation of a number of aromatic compounds by the bacteria and actinomycete isolated, was studied with the aid of the direct method of Warburg. 6. The method used for the calibration of manometers and Warburg flasks is described. 7. The technique of sequential induction was applied to determine the pathway of microbial degradation of the aromatic compounds investigated. With this technique the following hitherto unpublished reactions of bacteria have been found: (i) Salicylic acid - gentisic acid. (ii) Saligenin - salicylic aldehyde - salicylic acid - catechol and gentisic acid. (iii) Syringic acid - gallic acid. (iv) Guaiacol - catechol. (v) Vanillin - vanillic acid - protocatechuic acid. (vi) Veratric aldehyde - veratric acid - vanillic acid - protocatechuic acid. The degradation of phenol, benzoic acid, mandelic acid, p-cresol, m-hydroxybenzoic acid and anisic acid by bacteria, and of toluene by Nocardia sp., as studied with manometrical methods, was found to be identical with the pathway already described for bacteria and fungi. The degradation pathway of o- and m-cresol could not be established with certainty with the method used.
Open Access
The allanite deposits on Vrede, Gordonia District, Cape Province
(University of the Free State, 1961-11) Hugo, Petrus Jacobus; De Villiers, J. E.; Kent, L
Allanite deposits of an unusual nature occur in two types of granulite on the farm. Vrede, portion of Cnydas West, Gordonia District, Cape Province. The granulites belong to the Archaean complex which is also represented by schists and gneisses. These rocks, which are described in detail, have been correlated with the Kaaien Series of the Kheis System. The ore bodies are characterised by their distinct banding and the close -connection between their distribution and the regional structure of the metamorphic rocks. Allanite occurs with tourmaline, apatite, zircon and monazite in bands ranging from one-sixteenth to two inches in thickness, parallel to the foliation of the granulites. The mineralisation, probably hydatopneumatolytic in nature, started with the introduction of zircon, monazite and tourmaline, after which apatite, allanite, magnetite and quartz followed in that order. The optic axial angle of the allanite is 2V=60° or more. A high magnesian variety, however, has a positive sign with 2V=40°. The range in refractive indices is: no~=1.732 - 1.757 n f3 = 1. 7 4 7 1. 7 68 n~ = 1.759 1.779 This variation is probably due to differences in chemical composition. The three analyses of allanite given have been recalculated on the basis of 13 (O, OH, F) atoms to the unit cell and the formulae obtained conform closely to the formula X₂ Y₃ Z₃ (O, OH, F) 13 developed by Machatschki. Chip sampling was done on all the deposits and the samples were radiometrically assayed against a standard uranium-thorium sample. The average values obtained are Allanite is, therefore, a prescribed material in terms of the Atomic Energy Act. The other ore minerals are all normal in their properties. A crystallising pegmatite is believed to have been the source of the mineralising, solutions giving rise to these deposits. This pegmatite and those of the surrounding area are related to a younger granitic intrusion, probably the acid granite intruded into parts of Bushmanland. The deposits opened up by 1960 occur intermittently over a total area of approximately 600 feet by 200 feet, but their extent in depth has still to be proved. Only the main deposit may perhaps be workable; if the allanite bands there extend to a depth of 200 feet, the ore reserve will be of the order of 1500 tons, assuming that the ore contains roughly 10 percent allanite.
Open Access
Neotenoon, dehidroneotenoon en struktuur-verwante verbindinge uit Neorautanenia edulis C.A. Sm.
(University of the Free State, 1964-01) Hanekom, Edwin Charles; Brink, C. v.d. M.
In die werk is daarin geslaag om die struktuur-chemiese verwantskap tussen neotenoon (I) C19H14O6, dehidroneotenoon (II) C19H12O6 en neodulin (III) C18H12O5 bo enige redelike twyfel te bewys. (Neodulin vervang die naam edulin wat in vorige publikasies gebruik is.) Hieronder volg 'n samevatting van die belangrikste resultate wat verkry is en 'n bydrae is tot ons kennis van die isoflavanoiedchemie: 1. Neotenoon, dehidroneotenoon, neodulin en pachyrrhizin is geïsoleer en rein daargestel d.m.v. kolomchromatografie van die geëkstraheërde materiaal. 2. Daar is waargeneem dat daar 'n onderlinge verwantskap moet bestaan tussen die bogenoemde verbindings as gevolg van die feit dat die persentasie hoeveelhede van die onderskeie verbindings in die plant wissel in die rusperiode en in die groeiseisoen van die plant. 3. Natriumbisulfiet is uit die plant geïsoleer as die natriumbisulfiet-asetoonadduk. Die teenwoordigheid van natriumbisulfiet in die plant moet as 'n baie uitsonderlike geval beskou word. 4. Hidrogenolise en metilering van neodulin lewer 'n metoksiderivaat nl. 4-deoksi-dihidroneotenoon (smeltpunt 209.°C). Die oksidasie van 4-deoksi-dihidroneotenoon (X) lewer die dihidro verbinding van neotenoon nl. dihidroneotenoon C19H16O6, wat die struktuur-chemiese verwantskap tussen neodulin en neotenoon duidelik aantoon. 5. Die hidrering van neotenoon met verskillende kataliste en onder verskillende kondisies het drie verbindings gelewer. Onder milde kondisies is slegs die furaanring gehidreer om dihidroneotenoon te lewer. Daar is ook gevind dat die α:β-onversadigde ketokarbonielgroep met hidrering gereduseer word na 'n alkohol groep om die dihidro alkohol van neotenoon, dihidroneotenol (VII) te lewer. By die volledige hidrering van neotenoon word die α:β-onversadigde ketokarbonielgroep gereduseer na 'n metileen groep om die 4-deoksi verbinding van neotenoon te lewer nl. 4-deoksi-dihidroneotenoon (X) (smeltpunt 118°C), isomeer met die verbinding in (4) genoem. Die volledige hidrering van die alkohol van neotenoon nl. neotenol (VI) lewer ook die 4-deoksi-verbinding van neotenoon nl. 4-deoksi-dihidroneotenoon (smeltpunt 178°C) d.w.s. die alkohol groep kan ook deur hidrering direk na 'n metileengroep gereduseer word. 6. Die 4-deoksi-dihidroneotenoon CX) (smeltpunt 178°C) is identies met die 4 deoksi-dihidroneotenoon (smeltpunt 209.7°C) wat verkry is by die hidrogenolise en metilering van neodulin (sien 4). (Infrarooi- en ultravioletspektra is identies, analises van die verbindings kom ooreen). Die enigste verskil is dus die smeltpunte van die verbindings nl. 209°C en 178°C. Die verskil kan moontlik verklaar word deur die 178°c verbinding te beskou as 'n epimeer van die 209°C verbinding. Deur middel van die 4 deoksi-dihidroneotenoon is die struktuurchemiese verwantskap verder bevestig. 7. Die hidrering van dehidroneotenoon (II) met verskillende kataliste en onder verskillende kondisies het ook drie verbindings gelewer nl. dihidro-dehidroneotenoon as slegs die furaanring van dehidroneotenoon versadig word, dihidroneotenoon as beide die furaanring en die 2, 3.dubbelbinding in die y-chromoon ringsisteem versadig word. By die volledige hidrering van dehidroneotenoon is die α:β-onversadigde ketokarbonielgroep ook direk na 'n metileengroep gereduseer om 4 deoksi-dihidro neotenoon (smeltpunt 178°C) te lewer. (Sien 5. en 6.) 8. By die reduksie van neotenoon (I) met KBH4 en LiAlH4 word die ketokarbonielgroep gereduseer na 'n alkoholgroep om die alkohol van neotenoon te lewer nl. neotenol (VI). Reduksie van dihidroneotenoon met KBH4 en LiAlH4 lewer die dihidroalkohoL nl. dihidroneotenol (VII). Reduksie van dehidroneotenoon (II) met KBH4 lewer ook neotenol maar reduksie met LiAIH4 lewer 'n verbinding wat nie 'n alkohol is nie, maar nog nie volledig geidentifiseer is nie. 9. Watereliminasie van neotenol en dihidroneotenol lewer die flavene (flav-3-ene) nl. neoteneen (VIII) en dihidroneoteneen (IX). l0. Hidrering van die flavene nl. neoteneen en dihidroneoteneen onder drastiese kondisies lewer albei 4-deoksidihidroneotenoon (X) (smeltpunt 178°C). ll. Dehidrering van neotenoon (I) lewer dehidroneotenoon (II) wat identies is met die dehidroneotenoon wat uit die plant geïsoleer is. Dehidrering van dihidroneotenoon CV) lewer dihidro-dehidroneotenoon (XI) (sien 7.). Hier word die struktuurchemiese verwantskap tussen neotenoon en dehidroneotenoon duidelik aangetoon. 12. Daar is gepoog om neodulin (III) vanaf die alkohol en dihidro-alkohol Van neotenoon nl. neotenol en dihidroneotenol te sintetiseer d.m.v. gelyktydige demetilerings- en ringsluitingsreaksies. Geen positiewe resultate is egter verkry nie, alhoewel 'n reaksieproduk in een geval verkry is wat aandui dat die demetilering- en ringsluitingsreaksie moontlik wel plaasgevind het.
Open Access
Die geologie van die serie Stormberg in die sisteem Karoo, suid van Bethlehem, O.V.S.
(University of the Free State, 1964-08) Kingsley, Charles Seymour; Van Biljon, W. J.
Afrikaans: 'n Gebied tussen Bethlehem en Fouriesburg, waarin alle etages van die Etage Bo-Beaufort tot die Etage Drakensberg verteenwoordig is, is gekarteer asook die veldgegewens opgeteken. Oor geskikte roetes in die gebied is monsters geneem waarop verskillende petrografiese ondersoeke gedoen is. Vanaf swaarmineraalstudies kon gevolgtrekkings gemaak word omtrent oorspronggebied en afsettingstoestande van die Serie Stormberg. Korrelgrootte en -verspreiding is in die sandstene deur sifanalise bepaal. 'n Vergelykende studie is met behulp van die mikroskoop op die sandstene sowel as op die dolerietindringings en lawavloeiings uitgevoer. Uit die resultate kon in hooftrekke die volgende afleidings gemaak word: Die oorsprongrotse van die sedimente moes hoofsaaklik vanaf granitiese stollingsgesteentes wat êrens na die suidooste geleë was afkomstig gewees het. Die afsetting van die sedimente moes in landelike meergebiede geskied het. Die Moltenolae se afsetting moes relatief vinnig onder nat toestande plaasgevind het, terwyl die Eooilae en Holkranssandsteen onder 'n geleidelike droeër-wordende klimaat gevorm is. Die laaste stadiums van afsetting van die Holkranssandsteen het gelyktydig met die eerste lawavloeiings plaasgevind. Laastens was die dolerietgange in hierdie gebied moontlik ook die toevoerkanale vir die basaltiese Drakensberglawa.
Open Access
Die transpirasie van 'n aantal Karoobossoorte
(University of the Free State, 1964-12) Du Preez, Charles Matthias Rowe; Van Zinderen Bakker, E. M.
Afrikaans: Die Karoobossies speel 'n belangrike rol as dierevoedsel in die Karoogebied en tree ook op as indringerplante na die noorde en die ooste. Aangesien hierdie unieke dwergstruike meesalonder droogtetoestande groei en water n beperkende faktor is, is besluit om 'n studie te maak van die transpirasie van 'n aantal bossiesoorte. Hierdeur kan 'n bydrae gelewer word tot die fisiologies-ekologiese kennis van hierdie gebied. 'n Oorsig word gegee van die verskillende transpirasiebepalingsmetodes. Dit blyk dat die "Momentele weegmetode" van Stocker die mees praktiese metode is om die transpirasie van Karoobossies onder veldtoestande te meet. Die vernaamste beswaar teen hierdie metode is die feit dat van afgesnyde plantdele gebruik gemaak word. 'n Kritiese beskouing van die metode, die proefterrein en die proefmateriaal, oorbrug hierdie beswaar in 'n groot mate. Die proefterrein is geleë aan die voet van 'n reeks dolerietrante en bestaan uit 'n uniforme bossiebedekking. Die Karoobossies is houtagtige xeromorfe dwergstruike. 'n Beskrywing word gegee van die blare, stingels en wortels van die bossies. Die suigkrag van die wortels van 'n aantal bossiesoorte is bepaal. Dit blyk dat die stadige transpireerders hoër suigkragte het as die vinnige transpireerders. Gereelde waarnemings van die fenologiese stadium waarin die bossies verkeer, is gemaak. Dit blyk dat hul aktiefste groei in die herfs en in die winter plaasvind, terwyl die meeste bossies in die voorsomer blom. Gegewens oor die verloop van die vernaamste klimatologiese faktore gedurende die proeftydperk, asook vir die dae waarop die transpirasiobepalings uitgevoer is, is verskaf. Proewe is met Medicago sativa uitgevoer ten einde die waterhuishouding van n mesomorfe plant met dié van die Karoobossies te vergelyk. 1. Na afsnyding van die takkies neem die waterverliestempo van M. sativa heelwat gouer af, as wat dit in die geval met die afgesnyde bossietakkies was. 2. In albei gevalle neem die transpirasietempo skerp toe in die oggend. Die bossies se transpirasie neem egter gou weer af, wat waarskynlik toegeskryf kan word aan die vroeë sluiting van die stomata. 3. Phymaspermum parvifolium en Lycium arenicolum se maksimum transpirasiewaardes verskil nie veel van die maksimum waarde van M. sativa nie. Hierdie gegewens bevestig die bevindinge van vorige navorsers dat, onder gunstige grondvogtoestande, xeromorfe plante net so vinnig kan transpireer as mesomorfe plante. Die verloop van die waterverlies van afgesnyde bossietakkies is gemeet en die volgende gevolgtrekkings is uit die resultate gemaak: 1. By lae grondvogtoestande neem die transpirasie baie gouer af as by hoër grondvogtoestande. 2. Aanvanklik het stomatêre transpirasie plaasgevind, maar nadat die stomata hidroaktief gesluit het, vind slegs kutikulêre transpirasie plaas. 3. Oor die algemeen sal dit veilig wees om die transpirasie van afgesnyde takkies binne tien minute na die afsnyding te bepaal. 'n Eksperiment is met Pentzia incana uitgevoer, waarin die transpirasie gedurende die loop van n dag in vyfvoud bepaal is. Die resultaat het daarop gedui dat betroubare transpirasiewaardes verkry sou word, indien slegs een bepaling per tydstip per bossiesoort gedurende die loop van 'n dag uitgevoer sou word. Die transpirasie en die relatiewe turgessensie van Penzia incana en pteronia tricephala is gelyktydig gedurende die loop van twee dae bepaal. Dit blyk dat die transpirasie en die relatiewe turgessensie teenoorgestelde neigings vertoon en ook in 'n groot mate die hidratuur van die plant beheer. Die verloop van die transpirasie van agt Karoobossoorte is gelyktydig gedurende 'n dag in die somer, 'n dag in die herfs, 'n dag in die winter en 'n dag in die voorsomer bepaal. Die volgende inligting is uit die resultate verkry: 1. Die maksimum transpirasiewaardes van Phymaspermum permum parvifolium en Lycium arenicolum is oor die algemeen hoër as die ander bossiesoorte s'n. 2. Die stadig transpirerende bossies se wortels het skynbaar laer suigkragte as die wortels van P. parvifolium en L. arenicolum. 3. Die daaglikse transpirasiekurwes volg waarskynlik dieselfde neiging as die daaglikse evaporasiekurwes, maar wyk dikwels af van die evaporasiekurwe a.g.v. interne watertekorte en die werking van die stomata. 4. Met sonop neem die transpirasie skerp toe en bereik gewoonlik gedurende die oggend 'n maksimum waarde, waarna die transpirasie weer afneem. In die namiddag kom daar dikwels 'n toename in die transpirasie voor, maar neem dan later in die middag saam met die evaporasie af.
Open Access
Struktuurondersoek van die isoflavanoïde uit Neorautanenia ficifolia (Benth ex Harv.) C.A. Sm.
(University of the Free State, 1965-01) Rall, Gerhardus Johannes Hendricus; Brink, C. v.d. M.
Abstract not available
Open Access
Die Hoesch ketoonsintese met spesiale verwysing na die sintese van deoksibensoïene
(University of the Free State, 1966) Bekker, Pieter Ignatius; Brink, C. v.d. M.
Afrikaans: Uit vroeëre sintetiese werk in die isoflavanoïedchemie uitgevoer in die Departement Chemie, Universiteit van die Oranje- Vrystaat het dit geblyk dat metoksi-en / of metileendioksigroepe, gesubstitueer in aromatiese sisteme, onverwagte reaksiewyses begunstig tydens chloormetilerings, reduksies en nitreringsreaksies. Die reaksies het neergekom op elektrofiele substitusie in die posisies orto tot 'n metoksi-en / of para tot die een oksifunksie van 'n metileendioksigroep. Verder is ook gevind dat 6-hidroksikumaraan en 6-metoksi-3,4-metileendioksifenielasetonitriel ten spyte van verskeie pogings deur verskillende werkers, nie aan 'n Hoeschreaksie deelneem nie. Hierteenoor het publikasies verskyn waarip Hoesch-kondensasies op 6-hidroksikumaraan beskryf is en ook waar 6-metoksi-3,4-metileendioksifenielasetonitriel wel aan Hoeschreaksies deelgeneem het. Die doel van hierdie ondersoek was dan om die aard en omvang van die Hoesch-reaksie, wat elektrofiele substitusie is, te bepaal in soverre dit beinvloed word deur sekere substituente en met besondere verwysing na sy gebruik in die sintese van o-hidroksideoksibensoïene, wat die uitgangstowwe is vir die sintese van isoflavone. Tydens pogings om 3,4-metileendioksibensielalkohol na die chloried om te sit met fosforpentachloried in chloroform is 'n wit, kristallyne, halogeenvrye verbinding verkry. Die analise het tot 'ngroot mate geklop met die berekende waardes vir 2,3:6,7- bis-metileendioksi-9,10-hidro-antraseen. Massaspektrometriese ondersoek het egter nog 'n 3,4-metileendioksibensiel-groep getoon om te klop met 'n berekende molekulêrgewig van 402, wat ooreenstem met 'n trimeer van 3,4-metileendioksibensiel. Die analoë 3,4-dimetoksibensieltrimeer is ook berei en m.b.v. massaspektrometrie en K.M.R-spektraondersoek. m-Metoksifenielasetonitriel kon nie oor die aslaktoonsintese of volgens die konvensionele metodes berei word nie. 'n Natriumboorhidriedreduksie op m-metoksibensaldehied het normaal verloop. 1,2,4-Trimetoksibenseen is berei deur asetilering van p-kinoon, hidroliese en metilering om 'n substitusiepatroon soortgelyk aan 6-hidroksikumaraan te gee. Tydens die reaksies is 'n verbinding 2,4,5,2,4,5-heksametoksidifeniel geïsoleer. Die struktuur is met behulp van massaspektrometrie opgeklaar. Dit is 'n nuwe verbinding en dui ook op die o,p-aktiverende invloed van die metoksigroep. 'n Meganisme vir die ontstaan van die verbinding word aangebied. Chloormetilering van 1,2,4-trimetoksibenseen het nie die verwagte chloorverbinding gelewer nie maar wel bis-(2,4,5-trimetoksi)- difenielmetaan wat vorige waarnemings t.o.v. die invloed van die o,p-metoksigroep bevestig .'n Meganisme vir die ontstaan van die verbinding word aangebied. Hoesch-reaksies onder 'n verskeidenheid kondisies is uitgevoer met verskillende nitriele en floroglusinol, pirogallol resorsinol, 2,4-trimetoksibenseen en 6-hidroksikumaraan. Laasgenoemde het net met asetonitriel 'n Hoesch-reaksie gegee terwyl 1,2,4-trimetoksibenseen net met chloorasetonitriel die reaksie gegee het. Hoesch-reaksies tussen die fenole, en bensonitrieIe kon ten spyte van baie herhalings, nie verkry word nie. Uit die resultate van die positiewe reaksies is afgelei dat o- en p-metoksigroepe die Hoesch-reaksie inhibeer, as gevolg van of steriese faktore en / of die o,p-induksie-effek. Die afleiding word deur die ander resultate sowel as deur die resultate van vorige werkers gesteun. 'n Bydrae is ook gelewer tot die identifisering van o- hidroksideoksibensoIene met behulp van infrarooispektrofotometrie 'n Verskuiwing van die karbonielabsorpsie as gevolg van chelering met die o-hidroksigroep is waargeneem. Infraroosipektra word vir die verbindings aangebied. Dit is vasgestel dat die produk wat verkry is tydens Hoesch-kondensasie van 3,4-metileendioksifenielasetonitriel en pirogallol nie die verwagte deoksibensoïen is nie maar wel 3,4- metileendioksifenielasynsuur, 'n produk van hidrolise van ongereageerde nitriel. Dit is ook gevind dat 2,4,6-trihidroksi-(3;4;-dimetoksi)- deoksibensoïen kristalliseer met een molekuul kristal-metanol, 'n feit wat deur beide analise en massaspektrometrie bevestig is.
Open Access
Invoer en verspreiding van petroleumprodukte in die Republiek van Suid-Afrika; 'n verkeers-geografiese ontleding
(University of the Free State, 1966-03) Erwee, Johannes Albertus; Coetzee, J. A.
Abstract not available
Open Access
Bepaling van die elastisiteitskonstantes van yster enkel-kristalle
(University of the Free State, 1966-10) Lombaard, J. C.
Abstract not available
Open Access
Homolitiese en heterolitiese splitsingsreaksies van disulfiedbindings
(University of the Free State, 1966-12) Janse van Rensburg, Nicolaas Jacobus
Afrikaans: Hierdie verhandeling behels 'n ondersoek van enkele splitsingsreaksies van die disulfiedbinding. 'n Aantal onsimmetriese disulfiede van lae molekulêre gewig, asook onsimmetriese disulfiede gevorm tussen proteïene wat tiolgroepe bevat en tiole van lae molekulêre gewig, is berei deur middel van tiol-disulfieduitruilingsreaksies. Die reaksie van sulfietione met bogenoemde onsimmetriese disulfiede is ondersoek. By meeste van die onsimmetriese disulfiede van lae molekulêre gewig toon sulfietione 'n groter affiniteit vir 'n spesifieke swaelatoom van die disulfiedbinding. Dit varieer van 'n geringe voorkeur tot 'n aanval wat feitlik uitsluitlik net op die een swaelatoom gerig is. Hierdie preferente aanval van sulfietione op n sekere swaelatoom word beheer deur stereochemiese faktore. Kwaternêre substitusie op β-koolstofatome veroorsaak groter steriese beskerming as tersiêre substitusie, terwyl laasgenoemde weer meer beskerming verleen as sekondêre substitusie. Die invloed van steriese verhindering is so sterk dat dit die invloed van faktore soos polarisasie van die disulfiedbinding, coulombiese kragte of die stabiliteit van die verplaasde merkaptiedione oorheers. Hoewel albei die β-koolstofatome van die onsimmetriese disulfiede tussen proteïen-tiolgroepe en sisteïen tersiêr-gesubstitueer is, toon sulfietione nogtans dikwels n groter affiniteit vir die "sisteïen"- swaelatoom. Die "proteïen"-swaelatoom van die onsimmetriese disulfied geniet steriese beskerming as gevolg van die geordende ruimtelike rangskikking van die natuurlike proteïenmolekule. Na denaturering deur ureum is die sekondêre en tersiêre proteïenstruktuur vernietig en val sulfiet die disulfied sonder enige voorkeure aan. In die bepaling van alifatiese tiole met Ellman se reagens, 5,5'-ditiobis-(2-nitrobensoësuur), (DTN), word onsimmetriese disulfiede in aansienlike hoeveelhede in die reaksiemengsel gevorm. So n onsimmetriese disulfied het feitlik dieselfde absorpsiespektrum as 5,5'-ditiobis-(2- nitrobensoësuur) en meng nie by die kolorimetriese bepaling van die gevormde l-karboksi-4-nitrotiofenol in nie. Die gevormde onsimmetriese disulfiede is nie stabiel in alkaliese medium nie en ontbind om 3-karboksi-4-nitrotiofenoli asook die ooreenkomstige alifatiese sulfien- en sulfoonsure te vorm. Ellman se reagens kan nie gebruik word om tiolgroepe van natuurlike keratien te bepaal nie maar wel na hidrolise. Deur karatienhidrolisate meganies te roer, kan die hidrolisetyd van 120 minute tot 45 minute verminder word. Onder hierdie kondisies gee die DTN-metode resultate wat in goeie ooreenstemming is met kontrolebepalings. Die kwantumopbrengs van sisteïen by sistiennatriumhipofosfietoplossings wat met ultravioletlig (golflengte = 254 mµ) bestraal is, is onafhanklik van die konsentrasie van die sistien, maar neem toe met toenemende hipofosfietioonkonsentrasies. Die reduksie van sistien deur hipofosfietione word geïnduseer deur 'n chemiese vry redikaalopwekker (Fe++/H202). Dieselfde twee intermediêre reaksieprodukte, (H2o-)PSR en [(H2o-)+PSR-]S-R, wat by die lig-geïnduseerde reaksie gevorm word, word ook in hierdie geval gevorm. Hoewel dié reaksie maklik verloop, word kwantitatiewe reduksie nie verkry nie. Die termies-geïnduseerde reduksie van sistien deur hipofosfietione verloop kwantitatief by pH 5.2, maar nie in 0.1 M HCl-medium of by pH 9.3 nie. Die induksietyd van bogenoemde reaksie word verminder deur toenemende hoeveelhede tiol by die reaksiemengsel te voeg.
Open Access
The relationship between mineralisation and structure in the Pilgrim's Rest - Sabie gold-field
(University of the Free State, 1967) Zietsman, Andries Louis
The area that was investigated, covers the metallogenetic province of the Sabie-Pilgrim's Rest Gold-field in the Eastern Transvaal. The geological formations include the Basement Granite, Godwan Formation, Wolkberg Formation, and the Transvaal System. Diabasic and pyroxenitic sills, pre-mineralisation in age, and probably genetically related to the Bushveld Complex, are present also. Three generations of dykes can be distinguished, one before, one contemporaneous with, and the other after the mineralisation. Three types of folding are present, i.e., tectonic folds that are due to magmatic intrusion. At least two periods of tectonic folding can be distinguished, the one superimposed upon the other. The axes of the earliest folds trend approximately east, while those of the later folds trend north and northeast. Both periods of folding are due to compressional forces which can be ascribed to the intrusion of the Bushveld Complex. Both tectonic and non-tectonic faults are encountered. The tectonic faults consist of low-angle thrust-faults, low-angle gravity-faults, and high-angle normal faults. The thrusts are probably due to the same compressional forces that were responsible for the nortn- and northeast-trending folds, i.e., they are probably related to the intrusion of the Bushveld Complex as well. Evidence of gravitational gliding-tectonics is provided by the presence of low-angle gravity-faults. These structures postdate the thrust-faults. The high-angle normal faults are due to tensional stresses and they are mostly post-mineralisation in age. A remarkable directional relationship between the linear structures and the folds is noticeable. The linear features, as well as the axes of the folds are orientated in three directions, namely, north, east and northeast. The gold-bearing reefs consist of interbedded as well as, transgressive, epigenetic ore-bodies. The interbedded reefs are represented by bedding-thrusts. The localisation and development of these reefs were controlled by the presence of favourable horizons and the intrusion of sills, folding, especially superimposed folding, as well as the formation of the bedding-thrusts. The conditions necessary for the emplacement of the transgressive reefs were the presence of early planes of weakness and/or dykes which are pre-reef in age. The low-angle gravity-faults resulted in the opening of pre-existing fractures such as early high-angle faults, joints and dyke-contacts. Two distinctly different periods of mineralisation are visualised, one preceding and the other postdating the bedding-thrusts. The first period is seen as a process of contact-metasomatism, caused by the intrusion of the basic sills. This process was probably localised and controlled by the folding. The second period of mineralisation was one of fissure-filling by solutions which were introduced during two phases: an early pyrite-rich phase, which was followed by a later copper- and bismuth-rich phase. The bedding-thrusts, as well as the low-angle gravity-faults, acted as channel-ways for the mineralising solutions. The second period of mineralisation, which produced ore-minerals that are typical of mesothermal deposits, is visualised as a metal-liferous front originating from the "root" of the Bushveld Complex. The ore-minerals, including gold, are considered to have been derived from the magma-chamber itself, as well as from the adjacent sedimentary rocks. The deposits of chrysotile in the area are considered to have been localised due to a similar structural control as to that which influenced the localisation of the interbedded reefs, i.e., folding.
Open Access
Stedelik-geografiese patrone van Queenstown
(Universiteit van die Vrystaat, 1968) Roodt, Pierre Jordaan; Senekal, W. F. S.
Die vakgebied van Stedelike Aardrykskunde in Suid-Afrika is nog betreklik onontgin. Skrywer vertrou dan ook dat deur middel van hierdie verhandeling 'n beskeie bydrae tot die uitbouing van hierdie studieveld gelewer is. Hierdie veraandeling het nie slegs op die teorie van Stedelike Aardrylcskunde betrekking nie, aaar die funk.sior.ele struktuur van Queenstown is nagegaan en ontleed. Hie alleen is die intra-stedelike opset in Queenstown bestudeer nie, naar die interstedelike verhouding is ook ontleed. Hieruit blyk dit dat Queenstown se in-vloed ver buite sy munisipale grense strek, aangesien dit die omliggende dorpe bedien. 𝗩𝗘𝗥𝗪𝗬𝗦 𝗡𝗔 𝗗𝗜𝗘 𝗔𝗔𝗡𝗚𝗘𝗛𝗘𝗚𝗧𝗘 𝗗𝗢𝗞𝗨𝗠𝗘𝗡𝗧 𝗩𝗜𝗥 '𝗡 𝗩𝗢𝗟𝗟𝗘𝗗𝗜𝗚𝗘 𝗢𝗣𝗦𝗢𝗠𝗠𝗜𝗡𝗚!
Open Access
Die sintese en oksidasie van hoogmolekulere vertakteketting koolwaterstowwe, deel II
(University of the Free State, 1968-01) Volsteedt, Francois du Rouan; Brink, C. v.d. M.
Abstract on page (i) to (viii) in Afrikaans
Open Access
Die sedimentologie van die Etage Holkranssandsteen, sisteem Karoo
(University of the Free State, 1969) Beukes, Nicolas Johannes; Visser, J. N. J.
Afrikaans: 'n Regionale, sedimentologiese studie van die Etage Holkranssandsteen is gedurende Maart 1968 tot Maart 1969, in Natal, Noordoos-Kaapland, die Vrystaat en Lesotho, voltooi. Die etage is in drie rotsstratigrafiese sones, gebaseer op 45 stratigrafiese profiele, ingedeel. Sone I bestaan uit dik- tot baie dikgelaagde, massiewe, baie fynkorrelrige sandsteen tot sanderige sliksteen. Die kontak met die Etage Rooilae is aan die basis van die deurlopende, massiewe sandsteen geneem. Dit is egter nie 'n vaste kontak nie, aangesien daar 'n geleidelike oorgang tussen die Rooilae en holkranssandsteen bestaan. Sone I bereik sy maksimum dikte in die noorde van die geboed en hier word dit veral deur 'n ligbruin of ligrooi kleur en volop kalsitiese konkresies gekenmerk. Holkranse kom algemeen in die sone voor. Hulle vorm deurdat die sandsteen wat 'n kalsitiese matriks bevat, makliker verweer. Klein, lensvormige afsettings met vlakwaterstrukture word dikwels aangetref. Sone II kan as 'n Kruisgelaagde Sone beskryf word. Dit bestaan uit kruisgelaagde en fynbelaagde, relatief growwer, skoon sandsteen tussengelaagd met massiewe, baie fynkorrelrige, vuil sandsteen. Lensvormige afsettings met kenmerkende vlakwaterstrukture is relatief skaars. Sone III bestaan hoofsaaklik uit massiewe, dik- tot baie dikgelaagde, vuil, baie fynkorrelrige sandsteen in die noorde en weste van die gebied. Na die ooste en suide gradeer die sandsteen lateraal in ligbruin en ligrooi, massiewe, dik- tot baie dikgelaagde, slikkerige sandsteen en sanderige sliksteen met volop klein kalsitiese konkresies. Lensvormige afsettings met kenmerkende vlakwaterstrukture kom algemeen voor, maar is veral opvallend op die kontak met die Drakensbergbasalt. Sandsteenlae kom tussengelaagd met die basalt voor en dui daarop dat die sedimentasie nie volledig met die eerste lawavloeiings beëindig is nie. Sedimentasie het in 'n vlak, binnelandse kom plaasgevind. Die afsetting van die Holkranssandsteen het waarskynlik vroeër in die noorde as in die suide van die gebied begin. Dit kan aan 'n geleidelike verskuiwing van klimaat (gekoppel aan Kontinentale Drywing of Poolverskuiwing) toegeskryf word. Die etage bereik sy maksimum dikte in die suidelike deel van die gebied. Die lokale veranderings in dikte is deur die uitvloei van lawas, wat sedimentasie beïnvloed het, en primêre duinstrukture veroorsaak. Die kruisgelaagde eenhede van Sone II kan aan die migrasie van duine toegeskryf word. Die brongebied van die sedimente was na die weste, noordweste en suidweste geleë en het hoofsaaklik uit sedimentêre materiaal van die Serie Beaufort bestaan. Die korrelgrootte van die kruisgelaagde sandsteen neem in die rigting van afsetting af. Die massiewe sandsteen dui op meer stabiele duine na afsetting, deurdat hulle nie herhaaldelik herwerk is nie. Strukture in die sandsteen word deur verwering of die uniformiteit in korrelgrootte verberg. Duine versadig met water het moontlik tot sandvloeiings en die vernietiging van strukture aanleiding gegee. Die korrelgrootteverspreidings van die sandstene stem met die van eoliese sedimente ooreen. Die kwartskorrels in die gesteentes is hoofsaaklik afgerond, maar die primêre afronding is deur diagenese verlaag. Die korrels besit gematte of pokdalige oppervlakke en dit word aan fisies-chemiese prosesse wat in woestyne teenwoordig is, toegskryf. Die sandstene is halfvolwasse en kan hoofsaaklik as sub-grouwakke geklassifiseer word. Die kruisgelaagde sandsteen is beter gesorteer en meer grofkorrelrig as die massiewe sandsteen. Die mineralogiese samestelling dui daarop dat die sedimente van die drie sones vanaf dieselfde brongebied afkomstig is. Seoliete kom in sommige van die sandstene voor en hulle is aan die vulkaniese aktiwiteite verwant. Die afsetting van die drie sones kan aan klimaatsveranderinge gekoppel word. Sones I en III is onder halfdroë woestyntoestande afgeset, terwyl 'n droë klimaat, soortgelyk aan die van 'n ware woestyn, tydens die afsetting van Sone II geheers het. Ten spyte van die droë klimaat het plante- en dierelewe, tot en met die uitvloei van die eerste lawas van die Etage Drakensberg, bly voortbestaan.
Open Access
Die kristalstruktuur van 1,2-bis (2-metielpiridinium) etaantetrasianonikkellaat (II) en die kinetika van die bereiding van verwante kwaternere ammoniumsoute
(University of the Free State, 1969-12) Wessels, Gabriël Frederik Stefanus; Leipoldt, J. G.
Afrikaans: Verskeie pogings is al aangewend om die bindingsgeaardheid van die sianiedgroep in komplekse sianiedverbindings te bepaal met behulp van spektrofotometriese metodes. Alhoewel die verskeie metodes al dikwels teenstrydige resultate gelewer het, het dit getoon dat die metaal-koolstof binding vir sommige komplekse sianiede in 'n mindere of meerdere mate 'n dubbelbindingskarakter het. As gevolg van TI tekort aan akkurate interatoomafstande, kon hierdie π-bindingskarakter egter nog nie bevestig word nie. Die bindingsgeaardheid van die sianiedgroep bepaal tot 'n groot mate die aard van die ladingsverspreiding oor so 'n komplekse ioon, terwyl die ruimtelike rangskikking vah die ione ten opsigte van mekaar weer afhanklik is van die ladingsverspreiding oor die ioon. Dit is dus duidelik dat die bindingsafstande tesame met die rangskikking van die ione ten opsigte van mekaar van belang is by die bepaling van die bindingsgeaardheid van die komplekse sianiedione. Die divalente kwaternêre ammonlumsoute van nikkelsianied leen hulle uitstekend vir die bestudering van die rangskikking van die katione ten opsigte van die anione, aangesien die twee positiewe ladings van die katioon van mekaar geskei is oor 'n betreklike groot afstand, maar nie onafhanklik van mekaar is soos in die geval van monovalente ione nie. Dit is dus duidelik dat die afstand tussen die positiewe ladings en sekere steriese effekte, soos afskerming van die positief gelaaide stikstofatoom, tot 'n groot mate die rangskikking van die ione ten opsigte van mekaar sal bepaal. Alhoewel 'n groot aantal van hierdie tipe divalente kwaternêre amnoniumsoute al berei is, is die kinetika van hul vorming egter nog nie ondersoek nie. Die strukture van die komplekse sianiede N,N-dimetiel-4,4 -dipiridiniumtetrasianonikkellaat (II) (C16H14N6Ni) en 1,2-bis(N-metiel-4-piridinium)etileentetrasianonikkellaat (II) (C18H16N6Ni) is onlangs volledig opgeklaar met behulp van X-strale. Om aan te sluit by hierdie tipe komplekse, behals hierdie verhandeling die struktuuropklaring van 'n soortgelyke tipe nikkelsianiedkompleks 1,2-bis (2-metielpiridinium)etaantetrasianonikkellaat (II) (C18H24N6Ni) met behulp van X-strale, en die ondersoek van die reaksiekinetika van verwante kwaternêre ammoniumsoute. Die verbindings C18H24N6Ni, C16H14N6Ni en C18H16N6Ni is verwant aan mekaar deurdat elkeen 'n divalente organiese katioon besit. Die afstande tussen die positiewe ladings op die verskillende katione verskil egter betreklik baie en is onderskeidelik ongeveer 4, 7 en 9 Å.
Open Access
'n Geografiese analise van die Bantoebevolking van die Oranje-Vrystaatse Goudveld
(University of the Free State, 1970-01) De Villiers, Gabriel Du Toit; Nel, D. E.
Abstract not available
Open Access
A sedimentological study of the conglomerates in the Elsburg stage on the Welkom and Western holdings gold mines
(University of the Free State, 1970-12) Kleynhans, Jacob Johannes; Botha, B. J. V.; Visser, J. N. J.; Antrobus, T.
A sedimentological description of the layers of conglomerate in the Elsburg Stage of the Witwatersrand System, as disclosed by 23 boreholes and underground development on the Welkom and Western Holdings Gold Mines in the Orange Free State Goldfield, is given. The palaeocurrents in the Elsburg Stage as inferred from pebble-size distribution and preferred pebble orientation, were from two different directions. On Western Holdings Limited and the Welkom Mine area west of the Arrarat Fault, the layers of conglomerate were derived from the north-west. On the Welkom Mine area east of the Arrarat Fault, the direction of transport was from the south-west. These two different palaeocurrent directions can be explained by lateral movement along the Arrarat Fault. Thus, the eastern block of the lease area of the Welkom Gold Mining Company, which was formerly situated on the north-eastern flank of a delta fan, was displaced along the strike of the Arrarat Fault for a distance of approximately 6 000 m towards the south, while the western block (Welkom No.3 Shaft and Western Holdings Limited), was displaced towards the north. A detailed analysis regarding the composition, roundness, shape, orientation and sorting of the pebbles in the layers of conglomerate was undertaken. The sorting and roundness of the pebbles increase towards the centre of the basin, while the majority are orientated with their long axes parallel to the palaeocurrent direction. The percentage of non-durabIe pebble types also decreases in a down-current direction, while the durable types remain constant. The pebbles are mostly spheroidal, although certain types show a strong tendency to disc shaped. These features indicate that the layers of conglomerate were probably deposited on an alluvial fan bordering an inland lake or sea.
Open Access
Korreksiefaktore by seleksie van Merinoskape
(University of the Free State, 1971-01) Kotzé, Francois de Klerk; Du Toit, J. J.
English: Investigation was conducted into the influence of the age of dam and twinning on body weight, greasy fleece weight and certain fleece characteristics on lambs up to the age of 10 months. The above-mentioned fleece characteristics included percentage clean yield, fibre diameter, staple length and crimps per inch (2.54 cm). The aim of this study was to establish correction factors for the selection of Merino lambs at an early age. 403 Merino lambs from three different flocks from the Southern Free State was used as experimental material. Because of the range in age between lambs at any stage after birth it was necessary to transform the body and greasy fleece weig.hts to a standard age. For this transformation the linear-and daycorrection methods were employed. The averages reached by the results of these two methods generally differed significantly from each other (P<0.05). In addition semi-logarithmic growth-curves for the different groups of lambs were drawn. The weights that were obtained on 60 and 120 days of age were compared with the average weights which were obtained from the above-mentioned two methods of transformation. From these results it was obvious that the daycorrection method had better results than the linear method if the right factor for the weight-gain per day was used. It was found that lambs of mature ewes on 60, 120, 190 and 303 days of age respectively weighed 1.1, 1.0, 0.8 and 0.9 kg heavier than lambs of young ewes, while twin lambs were 1.1 kg lighter than single lambs on 60 days of age. The differences in body weight between sexes on 60 and 120 days were non-significant. Statistically the differences between the two groups of lambs in greasy fleece weight, per cent clean yield, fibre diameter, staple length and crimps per inch (2.54 cm) were of no significance.