Doctoral Degrees (Office of the Dean: Theology)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Doctoral Degrees (Office of the Dean: Theology) by Issue Date
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item Open Access Die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat tydens die Anglo-Boereoorlog 1899 - 1902(Universiteit van die Oranje-Vrystaat, 1988) Van Der Merwe, Gert Andries; Kleynhans, E. P. J.Die Anglo-Boereoorlog (1899 tot 1902) was sonder twyfel een van die ingrypendste gebeurtenisse wat die Afrikanervolk beleef het. Met name is die twee Boererepublieke in die Transvaal en die Oranje-Vrystaat ten diepste daardeur geraak. Kragtens sy innige verweefdheid met die Afrikanervolk kon die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat nie aan die geweld van die aanslag ontkom nie. "Toe die voortbestaan van die volk in gedrang kom, moes die Ned. Geref. Kerk noodwendig baie nou daarby betrokke raak."ยน Die betrokkenheid blyk baie duidelik uit artikels wat in die tyd in De Fakkel, amptelike kerkblad van die Vrystaatse kerk, verskyn het. TeIkens word die volk, en veral ook die burgers te velde, opgeroep om op God te vertrou in die verdediging van goed en bloed: "Blijf alzoo geduldig strijden, op Gods tijd is de overwinning de onze."ยฒ 'n Studie van die Ned. Geref. Kerk in die Oranje-Vrystaat tydens die Anglo-Boereoorlog is derhalwe van aktuele aard en betekenis. Dit is verbIydend dat daar in die afgelope twee dekades 'n merkbare oplewing in die bestudering en optekening van die kontemporรชre kerkgeskiedenis was. Die intreerede van prof. dr. P. B. van der Watt by die aanvaarding van die professoraat in, en die hoofskap van die Departement Kerkgeskiedenis aan die Universiteit van Pretoria op 17 Februarie 1975, het hieraan sonder twyfel 'n groot stoot gegee. Sy rede Gedagtes random 'n kontemporรชre kerkgeskiedenis - met besondere verwysings na die Ned. Geref. Kerk, wil, soos die titel aandui en soos hyself dit stel, "dat hierdie nuwe terrein, diรฉ van die eietydse, betree moet word" omdat dit vir 'n sinvolle en volledige blik op die Vaderยญlandse Kerkgeskiedenis noodsaaklik is.ยณ Die geagte hoogleraar het inderdaad self die daad by die woord gevoeg. Sy vrugbare pen bring die een na die ander boek op die mark - soveel so dat hy in 1988 die Totiusprys van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vir sy bydrae tot die kerkgeskiedskrywing ontvang. Sy vierdelige werk oor Die Nederduitse Gereformeerde Kerk bied 'n oorsigtelike beeld van diรฉ kerk se geskiedenis van die begin tot die resente tyd. Die houding en optrede van die kerk teenoor krygsoperasies word daarin ook aangesny en dit prikkel die leser tot verdere besinning en navorsing. ๐ฉ๐๐ฅ๐ช๐ฌ๐ฆ ๐ก๐ ๐๐๐ ๐๐๐ก๐๐๐๐๐๐ง๐ ๐๐ข๐๐จ๐ ๐๐ก๐ง ๐ฉ๐๐ฅ '๐ก ๐ฉ๐ข๐๐๐๐๐๐๐ ๐ข๐ฃ๐ฆ๐ข๐ ๐ ๐๐ก๐Item Open Access Translating animal names in the Sesotho Bible: a complexity analysis(University of the Free State, 2023) Mohokare, Sesheme Meshack; Makutoane, T. J.; Naudรฉ, J. A.Sesotho users have been using the 1909 Sesotho Bible translation for more than 100 years. The next Sesotho Bible translation was introduced to Sesotho users in 1989 but was not well accepted. Makutoane (2011) describes the 1989 Sesotho translation as complementary to the 1909 Sesotho translation. The 1909 is a literal translation while the 1989 Sesotho translation is dynamic equivalent translation. In both translations there are instances where an attempt is made to use contextual terms for Hebrew animal names, but in other instances the translators fail to adequately accommodate the context of Sesotho users. The 1909 and 1989 Sesotho translations reflect loan words of the Hebrew text in Sesotho. The animal symbolism and metaphorism has been translated into Sesotho literally. The 1989 Sesotho translation only succeeds in presenting these Hebrew animal symbols and metaphors in simplified Sesotho and translates Hebrew animal names like ึฝึธืึธืชื ึฝ ึดืึฐื as kganyapa (sea monster, big water snake), ืื๏ญึึด๏ญึท as kgodumodumo (big monster that can swallow the whole nation), instead of drakone (dragon) of the 1909 translation. For Sesotho users to conceptualise animal symbols and metaphors in the 1909 and 1989 Sesotho translations is problematic as these animal symbols and metaphors are mostly from the incipient Hebrew text not from the context of Sesotho users. This study is based on the use of complexity theory as an alternative to literal, linear and reductionist Sesotho translations. A complexity theory approach is used to analyse the presentation of animal symbolism and metaphorism in the 1909 and 1989 Sesotho translations to determine whether the Sesotho translators were able to accommodate the subsequent context of the Sesotho users and whether a complexity approach would provide a more meaningful translation for Sesotho speakers. A differentiation of three main theories of translation is made viz. literal translation, functionalist translation, and complexity theory translation. A literal translation is a word-for-word translation where the subsequent text endeavours to replicate the form of the incipient text. The functionalist approach is a dynamic equivalence sense-for-sense approach that is based on the translation brief. Complexity theory involves a multi-faceted approach to translation based upon all of the dimensions of the incipient sign system as well as all of the dimensions of the subsequent sign system. The work of researchers such as Marais (2014) on complexity theory is discussed in length. Marais (2014) views complexity theory as a means to produce better contextual translations because both literal translations and dynamic equivalent translations are reductionist. Complexity theory views translation as a complex system. Since translation is complex, complexity theory is a better approach that can be used to translate biblical texts into African languages like Sesotho. Semiotics as part of translation and its relationship to complexity theory are also discussed in length. Like all languages, Sesotho has its own symbols, metaphors, and figures of speech. Sesotho animal symbolism and metaphors are discussed in length. Sesotho animal symbolism and metaphorism are mostly found in ๐ฃ๐ข๐ฅ๐ช๐ฎ๐ฐ (religion), totemism, royalty, traditional medicine, ๐ฃ๐ฐ๐ญ๐ฐ๐ช (witchcraft), folklore, proverbs, and idioms. The animals that are discussed are those that are used symbolically and metaphorically in the incipient Hebrew text. The discussion is on how these animals that are symbolically and metaphorically used in the Hebrew text and how they are used in Sesotho symbolism and metaphors. The focus of the study is on how the 1909 and 1989 Sesotho Bible translations translated Hebrew animal names found in Hebrew text and especially those Hebrew animal names that were used symbolically and metaphorically. These Hebrew animal names include wild animals, the meat-eating wild animals such as the lion, leopard, bear, jackal, wolf, and wild dogs as well as the grass-eating wild animals such as wild donkeys, wild oxen, all types of bucks, mole, and wild pig. Domesticated animals such as cattle, sheep, goats, ass, camel, horse, mule, and dog are also included. It also focuses on birds of prey and seed eating birds, including the crane, swallow, raven, dove, pigeon, eagle, vulture, jackdaw/pelican, ostrich, owl, partridge, sparrow, and the stork. Also included are reptiles (venomous snakes, vipers and the crocodile), the fish, snail, insects such as ants, bees, flea, gadfly, and hornet/wasp; worms such as the leech and maggots; locusts in their different developmental stages; the moth, scorpion, and spider. The symbolic and metaphoric translation of mythical creatures such as sea-monster, dragon, and leviathan into Sesotho by the translators of the 1909 and 1989 Sesotho translations are also discussed. The use of animal symbolism and metaphorism dealt with in this study shows these types of figurative language were mainly used in the books of Proverbs, Job, Psalms, and the books of the Prophets (both major and minor prophets). Symbolism and metaphorical usage in these books show how much knowledge of animals, their behaviour, and their habitat the Hebrews had. Like their Hebrew counterparts, Sesotho users have their own knowledge and understanding of animals that need to be accommodated by Sesotho translators. When comparing animal symbolism and metaphorism in the incipient Hebrew text with those in the subsequent texts (1909 and 1989 Sesotho translations), one realises that they are closely similar. The 1909 Sesotho translation is mainly a literal translation of the Hebrew text. The 1989 Sesotho translation rephrases and simplifies the animal symbolism and metaphorism of the incipient text. There are only a few instances where the 1989 Sesotho translation tries to use the context of the Sesotho users. In 1 Kings 12:11, the Hebrew term ๏ฌ ึทืงึฐืจึทึด๏ฌฑึึดืื (scorpion) is used metaphorically as a whip to punish people. The 1989 Sesotho translates this term with ๐ฌ๐ข๐ต๐ด๐ฆ (cat) instead of ๐ฑ๐ฉ๐ฆ๐ฑ๐ฉ๐ฆ๐ฏ๐จ (scorpion) because ๐ฌ๐ข๐ต๐ด๐ฆ (cat) is also used metaphorically for a whip that the Basotho use to the punish incarcerated persons in prison. In this case the Sesotho translators used the context of the users to translate the whip metaphor. Though there may be resistance by conservative Sesotho users to contextual translations, as is the case with the publication of the 1989 Sesotho Bible (Makutoane 2011), Sesotho translations that consider all dimensions of the incipient sign system and the subsequent sign system in a complexity theory approach will be most meaningful to Sesotho users. A final consideration in the thesis involves how the translation of animals in the Bible must be considered in light of the ecological viewpoints concerning animals in the Bible and the ancient Near East as well as in contemporary African society. The implications for the ethical translation of animals in the Bible, based upon an ecological approach that views animals not as โthingsโ but as living beings, is explored.Item Open Access Die herkoms en jeug van HCM Fourie (1882-1939) โn kerkhistoriese studie(University of the Free State, 2023) Strauss, Lodewyk Johannes; Britz, R. M.Hierdie studie is biografies van aard. Dit doen ondersoek na die lewe van Bybelvertaler dr Hermanus Cornelis Mart(h)inus Fourie (5 Julie 1882 - 5 Augustus 1939). Fourie het hom in verskeie opsigte onderskei in die geskiedenis van die Afrikaanse kerke van gereformeerde belydenis. Fourie het as jong seun van 17 jaar aktief as burger te velde deelgeneem aan die Tweede Vryheidsoorlog (Anglo-Boereoorlog 1899-1902), in Nederland aan die Universiteit van Utrecht studeer, hom as predikant bekwaam en ook later daar sy doktorsgraad verwerf. Hy was predikant van drie gemeentes van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika, naamlik Pretoria/Erasmus, Johannesburg en Groot Marico. Hy het deelgeneem aan die Rebellie van 1914 en het ook tronkstraf daarvoor uitgedien. Sy proefskrif oor die amaNdebele was 'n deurbraak in die sin dat hy die eerste persoon was wat die kultuur van die amaNdebele wetenskaplik op skrif gestel het. Hy was namens sy Kerk een van die vyf eindvertalers van die eerste volledige Bybel in Afrikaans (1933). Dit is hy wat aangedring het op 'n vertaling vanuit die grondtale. Hy was medestigter van 'n sendingvereniging en het op die Hertzog-regering se Ekonomiese Naturellekommissie (1930 - 1932) gedien. Die jaar voor sy afsterwe was die eeufeesjaar van die (later so genoemde) Groot Trek. Hy het met oorgawe die herdenking plaaslik begelei. ๐๐ถ๐ฒ ๐๐๐ฎ๐ป๐ฑ ๐๐ฎ๐ป ๐๐ผ๐๐ฟ๐ถ๐ฒ-๐ป๐ฎ๐๐ผ๐ฟ๐๐ถ๐ป๐ด Dit wat reeds oor Fourie gepubliseer is, bestaan uit kort lewensbeskrywings en huldeblyke. Huldingingsberigte het nรก sy dood in Die Hervormer en ook in verskeie koerante in Suid-Afrika en Nederland verskyn. Die Hervormer en die Almanak van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika asook Konteks en die sekulรชre pers het hierbenewens oor die jare artikels oor Fourie gepubliseer. Geleentheidspublikasies, byvoorbeeld in verband met die Bybelvertaling in Afrikaans, bevat artikels of inligting oor HCM Fourie. JP Oberholzer se bydrae is die biografiese artikel "Fourie, Hermanus Cornelis Mart(h)inus" in die ๐๐ถ๐ช๐ฅ-๐๐ง๐ณ๐ช๐ฌ๐ข๐ข๐ฏ๐ด๐ฆ ๐๐ช๐ฐ๐จ๐ณ๐ข๐ง๐ช๐ฆ๐ด๐ฆ ๐๐ฐ๐ฐ๐ณ๐ฅ๐ฆ๐ฃ๐ฐ๐ฆ๐ฌ, Deel 1. Harm Oost het Fourie se rol in die Rebellie van 1914 beskryf in sy publikasie ๐๐ช๐ฆ ๐ช๐ด ๐ฅ๐ช๐ฆ ๐ด๐ฌ๐ถ๐ญ๐ฅ๐ช๐จ๐ฆ๐ด?โท Dit alles laat nog nie reg geskied aan sy nalatenskap of die beskikbare argivale materiaal nie. Dit dring aan op โn omvattende biografie. Daar was pogings om Fourie en sy teologie wetenskaplik na te gaan en te behandel. Dr SP Pretorius wou aanvanklik sy proefskrif oor HCM Fourie skryf en het al sy preke, wat toe in besit van ds Grobler was, vir die doel bekom. Dit blyk toe dat wyle ds PD Smit, wat dit voorheen moes laat vaar, op daardie stadium sy doktorale navorsing oor Fourie kon hervat. Hy het jarelank gewerk aan Fourie se nagelate preke. Hy het baie na daaraan gekom om sy proefskrif in te handig, maar is oorlede voor dit kon gebeur. Pretorius het toe sy doktorsgraad behaal met โn proefskrif oor die mislukte kerkverening van die 1880โs. Dit blyk dus dat Herman Fourie en die impak van sy lewe as predikant steeds wag op uitklaring en beskrywing. Word biografieรซ van sy tydgenote in ag geneem, is dit eintlik onverklaarbaar waarom so lank gewag is om Fourie kerkhistories na te vors en met name die kerkgeskiedskrywing van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika verder te verdiep. ๐๐ถ๐ผ๐ด๐ฟ๐ฎ๐ณ๐ถ๐ฒรซ ๐ถ๐ป ๐ฑ๐ถ๐ฒ ๐ด๐ฒ๐๐ธ๐ถ๐ฒ๐ฑ๐๐ธ๐ฟ๐๐๐ถ๐ป๐ด ๐๐ฎ๐ป ๐ฑ๐ถ๐ฒ ๐ก๐ฒ๐ฑ๐ฒ๐ฟ๐ฑ๐๐ถ๐๐๐ฐ๐ต ๐๐ฒ๐ฟ๐๐ผ๐ฟ๐บ๐ฑ๐ฒ ๐๐ฒ๐ฟ๐ธ ๐๐ฎ๐ป ๐๐ณ๐ฟ๐ถ๐ธ๐ฎ Breedweg kan die geskiedenis van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika ingedeel word in die volgende tydperke: โข Die "Kaapse Kerk" 1652 tot 1824 (Eerste algemene kerkvergadering) โข Die "Voortrekkerkerk" Groot Trek tot 1853 (Besluit om nie by Kaapse Sinode in te skakel nie) โข 1853 tot Kerkvereniging 1885 โข Nรก mislukte vereniging tot Tweede Vryheidsoorlog 1886 tot 1902 โข Twintigste eeu met konstante groei โข Tydperk na 1990 met kleinerwording Fourie word kort voor die kerkvereniging gebore. Hy dien in die Kerk gedurende die tweede tot vierde dekades van die 20ste eeu. Sy kollegas (aan die begin) was: ds GF Alers, ds LE Brandt, ds AJ Burger, dr SP Engelbrecht, ds PW Ennis, ds DF Erasmus, prof dr JAJH Greyvenstein, ds PS Grobler, ds P Kuhn, ds JJ Prinsloo, ds SJ Strydom, ds J van Belkum, dr HD van Broekhuizen, ds PJJ Venter, ds S Vermooten en ds HP Wolmarans. Uiteraard word daar nie oor elke predikant 'n biografie geskryf nie. Dit is slegs teoreties moontlik. Maar hulle wat 'n groot verskil gemaak het "verdien" 'n biografie. In terme van die geskiedenis van die Kerk kan ds LE Brandt, dr SP Engelbrecht, ds HCM Fourie, prof Greyvenstein, ds J van Belkum, ds S Vermooten en ds HP Wolmarans daarvoor uitgesonder word vanweรซ onder andere hulle rol as voorsitters van die Kerkvergadering; in die teologiese opleiding; as redakteurs van kerklike publikasies; by inrigtings van die Kerk en die Bybelvertaling. SP Engelbrecht het 'n outobiografie geskryf wat 50 jaar nรก sy dood beskikbaar gestel is, maar nie gepubliseer nie. Twee ongepubliseerde proefskrifte het verskyn: Botes, HJ. โDs L E Brandt (1873-1939) as kerklike leier en bouer.โ Proefskrif (DD), Universiteit van Pretoria, 1989. Pretorius, C. โDs. Jac van Belkum (1851-1933): Nestor van die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika: 'n teologies-historiese studie.โ Proefskrif (DD), Universiteit van Pretoria, 2002. 'n Biografie oor HCM Fourie behoort dus 'n bestaande navorsingsleemte te help vul. ๐๐ถ๐ฒ ๐๐ณ๐ฟ๐ถ๐ธ๐ฎ๐ฎ๐ป๐๐ฒ ๐๐๐ฏ๐ฒ๐น๐๐ฒ๐ฟ๐๐ฎ๐น๐ถ๐ป๐ด HCM Fourie was een van die eindvertalers van die Bybelvertaling in Afrikaans 1933. Daarmee is hy verbind aan 'n breรซr kerklike gemeenskap as net die kerk waarin hy predikant was. Soverre dit die vyf eindvertalers van die eerste Bybel in Afrikaans betref, is daar reeds navorsing gedoen en gepubliseer oor die vertaling self. In hierdie verband is die volgende publikasie die bekendste: Nienaber, PJ. Die geskiedenis van die Afrikaanse Bybelvertaling. Kaapstad: Nasionale Pers, 1934.