Lewens-en wêreldbeskouing as grondslag van opvoedingsfilosofieë in Suid-Afrika 'n histories-opvoedkundige perspektief
Loading...
Date
1998-11
Authors
Vorster, Catharina Margaretha
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
University of the Free State
Abstract
English: Owing to a unique confluence of historical factors, South African society is a
heterogeneous composition of a rich variety of cultural groups. In line with
man's cultural mission, cultural diversity implies various unique ways in
which reality is harnessed by various cultural groups. However, culture may never be
reduced to the customs and conduct of a particular cultural group. The complexity of
human cultural activities includes inter alia values, norms and an unique life and world
view. Cultural differences are inter alia related to the maintenance of various life and
world views that are ultimately directed by a religious bond with either God as the
True Source, or an alleged source.
The fundamental features of the phenomena' culture, life and world view and
philosophy of education have been analysed through phenomenon analysis. The
religious ground motive underpinning the interwovenness of these three phenomena is
significant. Indeed, this fundamental ground motive ultimately determines the goal of
educational practice which may be directed towards or away from God. A religious
ground motive furthermore reveals a communality according to which an entire
community is guided by the same convictions regarding the origin and ultimate goal of
all things, including pedagogic matters.
Although only one divinely created education reality exists, South African education
reality exhibits a variety of educational practices based on various philosophies of
education. A need for a common philosophy of education became essential due to this
diversity. A clear image of the purpose and the ultimate goal of an educationalist's
particular life and world view emerges from these various philosophies of education.
From within a particular educational practice, the nature of the cosmonomic idea, the
life and world view and, finally, the religious ground motive that underpins it, may be
examined.
In South Africa two dominant cultural directions regarding life and reality can be
identified, viz. an Afro-centric and an Euro-centric vision. The historico-educational
analysis of these dominant South African life and world views reveals the dual nature
of both. Guided by the dualistic humanistic-religious ground motive the Euro-centric
life and world view and philosophy of education, e.g. within idealism, existentialism,
neo-Marxism and pragmatism, a unitary vision of education reality is absent. It also
appears that the Afro-centric life and world view and philosophy of education is
apostatically directed at reality, as the traditional African child's education is from, by
and towards nature. The process of acculturation contributed to an admix of
humanistic, Scholastic and natuie-worshipping ground motives of the acculturated
Afro-centric life and world view and philosophy of education. The variety of religious
ground motives that underpin South African education implies an equally rich variety
of views on origin and ultimate goal which indeed leaves South African education
floundering.
Against the background of prior historico-education analysis, it was found that the
Biblical ground motive of creation, the fall of man and redemption is not in fact
internally torn asunder by an insurmountable religious dialectic. The Christo-centric
life and world view and philosophy of education apparently harbours no dualism. The
anastatically directed Biblical ground motive must however be distinguished from the
Christian life and world view and philosophy of education, as driven by the dualistic
Scholastic religious ground motive of natural grace. Owing to the unitary vision of the
Christo-centric life and world view of reality, people are bound across cultural
boundaries by the religious point of departure that all things are. from, by and towards
God. The implication of the unifying power extended by this religious ground motive
is that a common philosophy of education not only offers a unitary vision of the
education reality, but also a single view of origin and ultimate goal, despite cultural
differences that distinguish cultural groups. The election of a common philosophy of
education that prevents a dualistic fragmentation of South African education therefore
indicates a return to the original. Biblical vision of life where the concept of the
Kingdom of God is pivotal.
Afrikaans: As gevolg van 'n unieke sameloop van historiese faktore besit die Suid-Afrikaanse samelewing vandag' n heterogene samestelling van 'n ryke verskeidenheid kultuurgroepe. Kultuurverskeidenheid impliseer, in lyn met die mens se kultuuropdrag, verskeie unieke wyses waarop die werklikheid deur die onderskeie kultuurgroepe beheers word. Kultuur mag egter nooit tot die gewoontes en gedrag van 'n bepaalde kultuurgroep gereduseer word nie. Die komplekse aard van menslike kulturele aktiwiteite sluit onder meer waardes, norme en 'n unieke lewens- en wêreldbeskouing in. Kultuurverskille hang onder andere saam met die huldiging van verskillende lewens- en wêreldbeskouings wat in die laaste instansie deur 'n religieuse verbondenheid met óf God as Ware Oorsprong, óf met "n vermeende oorsprong gerig word. Met behulp van die metode van fenomeenanalise, is die verskynsels kultuur, lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie in hul grondtrekke ontleed. Van belang vir die noue vervlegting tussen hierdie drie verskynsels, is die religieuse grondmotief wat dit onderlê. Juis hierdie fundamentele grondmotief bepaal uiteindelik die rigting en dus ook die bestemming van die opvoedingspraktyk wat óf Godgerig óf Godafvallig kan wees. Voorts vertoon 'n religieuse grondmotief "n gemeenskapskarakter waarkragtens 'n hele gemeenskap dieselfde oortuiging rakende die oorsprong en die eindbestemming van alle dinge, ook van die pedagogiese, voor oë kan hou. Alhoewel daar slegs één Godgeskape opvoedingswerklikheid is, toon Suid-Afrikaanse onderwysrealiteite 'n verskeidenheid opvoedingspraktyke wat deur verskillende opvoedingsfilosofieë onderlê word. Te midde van hierdie verskeidenheid, het die behoefte aan 'n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie in Suid-Afrika ontstaan. Uit die verskillende opvoedingsfilosofieë kan 'n duidelike beeld van die wese, die doel en die eindbestemming van die bepaalde lewens- en wêreldbeskouing wat 'n opvoedkundige huldig, verkry word. Vanuit 'n bepaalde opvoedingspraktyk sou daar derhalwe teruggevra kan word na die aard van die wetsidee, die lewens- en wêreldbeskouing en in die laaste instansie die religieuse grondmotiefwat die opvoedingspraktyk onderlê. In Suid-Afrika word twee dominante kultuurstrominge onderskei: 'n Afrosentriese beskouing sowel as 'n Eurosentriese visie aangaande die lewe en die werklikheid. Die histories-opvoedkundige verrekening van hierdie dominante Suid-Afrikaanse lewensen wêreldbeskouings het aan die lig gebring dat beide dualisties van aard is. Onder leiding van die dualistiese humanistiese religieuse grondmotief word daar nie binne die Eurosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie (byvoorbeeld binne die idealisme, eksistensialisme, neo-Marxisme en die pragmatisme) tot 'n eenheidsvisie aangaande die opvoedingswerklikheid gekom nie. Dit blyk ook dat die Afrosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie apostaties op die werklikheid gerig is deurdat die opvoeding van die tradisionele Afrika-kind as uit, deur en tot die natuur opgevat word. Die proses van akkulturasie het meegehelp dat die geakkultureerde Afrosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie gevolglik uit 'n vermenging van die humanistiese grondmotief, die Skolastiese grondmotief en dié van die natuurreligie bestaan. Die verskeidenheid religieuse grondmotiewe wat Suid- Afrikaanse onderwys onderlê, impliseer' n ewe ryk verskeidenheid aan oorsprongs- en bestemmingsgedagtes wat Suid-Afrikaanse onderwys uiteindelik rigtingloos laat. Teen die agtergrond van voorafgaande histories-opvoedkundige verrekening, is gevind dat die Skriftuurlike grondmotief van skepping, sondeval en verlossing nie deur 'n onoorbrugbare religieuse dialektiek innerlik uiteengeskeur word nie. Hieruit wil dit voorkom asof geen dualisme binne die Christosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie gehuisves word nie. Die anastaties-gerigte Skriftuurlike grondmotief moet egter van die Christelike lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie, soos gedryf deur die dualistiese Skolastiese religieuse grondmotief van natuur-genade, onderskei word. Vanweë die eenheidsvisie van die Christosentriese lewens- en wêreldbeskouing op die werklikheid, word mense oor kultuurgrense heen saamgebind in die religieuse uitgangspunt dat alles uit, deur en tot God is. Die implikasie van die samebindende krag wat vanuit hierdie religieuse grondmotief uitgaan, is dat ' n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie, benewens kultuurverskille wat kultuurgroepe van mekaar onderskei, nie alleen "n eenheidsvisie op die opvoedingswerklikheid voorhou nie, maar dat daar slegs één oorsprongs- en bestemmingsgedagte gehuldig word. Die keuse vir n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie wat Suid-Afrikaanse onderwys nie op dualistiese wyse in 'n verskeidenheid oorsprongs- en bestemmingsfunksies versplinter nie, vra derhalwe 'n terugkeer tot die oorspronklike Bybelse visie op die lewe waarin die gedagte van die Koninkryk van God sentraal staan.
Afrikaans: As gevolg van 'n unieke sameloop van historiese faktore besit die Suid-Afrikaanse samelewing vandag' n heterogene samestelling van 'n ryke verskeidenheid kultuurgroepe. Kultuurverskeidenheid impliseer, in lyn met die mens se kultuuropdrag, verskeie unieke wyses waarop die werklikheid deur die onderskeie kultuurgroepe beheers word. Kultuur mag egter nooit tot die gewoontes en gedrag van 'n bepaalde kultuurgroep gereduseer word nie. Die komplekse aard van menslike kulturele aktiwiteite sluit onder meer waardes, norme en 'n unieke lewens- en wêreldbeskouing in. Kultuurverskille hang onder andere saam met die huldiging van verskillende lewens- en wêreldbeskouings wat in die laaste instansie deur 'n religieuse verbondenheid met óf God as Ware Oorsprong, óf met "n vermeende oorsprong gerig word. Met behulp van die metode van fenomeenanalise, is die verskynsels kultuur, lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie in hul grondtrekke ontleed. Van belang vir die noue vervlegting tussen hierdie drie verskynsels, is die religieuse grondmotief wat dit onderlê. Juis hierdie fundamentele grondmotief bepaal uiteindelik die rigting en dus ook die bestemming van die opvoedingspraktyk wat óf Godgerig óf Godafvallig kan wees. Voorts vertoon 'n religieuse grondmotief "n gemeenskapskarakter waarkragtens 'n hele gemeenskap dieselfde oortuiging rakende die oorsprong en die eindbestemming van alle dinge, ook van die pedagogiese, voor oë kan hou. Alhoewel daar slegs één Godgeskape opvoedingswerklikheid is, toon Suid-Afrikaanse onderwysrealiteite 'n verskeidenheid opvoedingspraktyke wat deur verskillende opvoedingsfilosofieë onderlê word. Te midde van hierdie verskeidenheid, het die behoefte aan 'n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie in Suid-Afrika ontstaan. Uit die verskillende opvoedingsfilosofieë kan 'n duidelike beeld van die wese, die doel en die eindbestemming van die bepaalde lewens- en wêreldbeskouing wat 'n opvoedkundige huldig, verkry word. Vanuit 'n bepaalde opvoedingspraktyk sou daar derhalwe teruggevra kan word na die aard van die wetsidee, die lewens- en wêreldbeskouing en in die laaste instansie die religieuse grondmotiefwat die opvoedingspraktyk onderlê. In Suid-Afrika word twee dominante kultuurstrominge onderskei: 'n Afrosentriese beskouing sowel as 'n Eurosentriese visie aangaande die lewe en die werklikheid. Die histories-opvoedkundige verrekening van hierdie dominante Suid-Afrikaanse lewensen wêreldbeskouings het aan die lig gebring dat beide dualisties van aard is. Onder leiding van die dualistiese humanistiese religieuse grondmotief word daar nie binne die Eurosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie (byvoorbeeld binne die idealisme, eksistensialisme, neo-Marxisme en die pragmatisme) tot 'n eenheidsvisie aangaande die opvoedingswerklikheid gekom nie. Dit blyk ook dat die Afrosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie apostaties op die werklikheid gerig is deurdat die opvoeding van die tradisionele Afrika-kind as uit, deur en tot die natuur opgevat word. Die proses van akkulturasie het meegehelp dat die geakkultureerde Afrosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie gevolglik uit 'n vermenging van die humanistiese grondmotief, die Skolastiese grondmotief en dié van die natuurreligie bestaan. Die verskeidenheid religieuse grondmotiewe wat Suid- Afrikaanse onderwys onderlê, impliseer' n ewe ryk verskeidenheid aan oorsprongs- en bestemmingsgedagtes wat Suid-Afrikaanse onderwys uiteindelik rigtingloos laat. Teen die agtergrond van voorafgaande histories-opvoedkundige verrekening, is gevind dat die Skriftuurlike grondmotief van skepping, sondeval en verlossing nie deur 'n onoorbrugbare religieuse dialektiek innerlik uiteengeskeur word nie. Hieruit wil dit voorkom asof geen dualisme binne die Christosentriese lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie gehuisves word nie. Die anastaties-gerigte Skriftuurlike grondmotief moet egter van die Christelike lewens- en wêreldbeskouing en opvoedingsfilosofie, soos gedryf deur die dualistiese Skolastiese religieuse grondmotief van natuur-genade, onderskei word. Vanweë die eenheidsvisie van die Christosentriese lewens- en wêreldbeskouing op die werklikheid, word mense oor kultuurgrense heen saamgebind in die religieuse uitgangspunt dat alles uit, deur en tot God is. Die implikasie van die samebindende krag wat vanuit hierdie religieuse grondmotief uitgaan, is dat ' n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie, benewens kultuurverskille wat kultuurgroepe van mekaar onderskei, nie alleen "n eenheidsvisie op die opvoedingswerklikheid voorhou nie, maar dat daar slegs één oorsprongs- en bestemmingsgedagte gehuldig word. Die keuse vir n gemeenskaplike opvoedingsfilosofie wat Suid-Afrikaanse onderwys nie op dualistiese wyse in 'n verskeidenheid oorsprongs- en bestemmingsfunksies versplinter nie, vra derhalwe 'n terugkeer tot die oorspronklike Bybelse visie op die lewe waarin die gedagte van die Koninkryk van God sentraal staan.
Description
Keywords
Culture, Life and world view, Philosophy of education, Afro-centric, Euro-centric, Christo-centric, South African education, Multi-cultural education, Religious ground motive, Acculturation (cultural influence), Education -- South Africa -- Philosophy, Education -- South Africa -- History, Dissertation (M.Ed. Philosophy))--University of the Free State, 1998