Die aandeel van Ds. J. C. du Plessis in verband met 'n nasionale onderwysbeleid vir die Republiek van Suid-Afrika, met spesiale verwysing na sy werk in die I.K.K. en O.V.S.O.V.
Loading...
Date
1979-12
Authors
Greyvenstein, Diederick Johannes
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
University of the Free State
Abstract
Afrikaans: Die doel van die ondersoek is om die aandeel van ds. J.C. du Plessis
na te vors ten opsigte van die verkryging van ‘n nasionale beleid vir die onderwys van blankes in Suid-Afrika deur spesiaal te verwys na sy rol in die Interkerklike Komitee (I.K.K.) en die Oranje-Vrystaatse Onderwysersvereniging (O.V.S.O.V.).
Ter aanvang word kortliks verwys na die begrip nasionale onderwysbeleid en Wet 39 van 1967. Beginsels wat meer toeligting ontvang is die Christelike, nasionale, moedertaal-, differensiasie- en ouermedeseggenskapbeginsel.
Die ontstaan van die vervlegting van die samelewingsverbande, kerk en skool van die Afrikaner wat die grondslag vorm vir onderwysbemoeiing deur die kerk word ook inleidend bespreek. Daar word op gewys dat dié noue verband tussen kerk en skool dateer uit die Hérvorming en tydens die volksplanting aan die Kaap op die onderwys alhier oorgedra is.
Enkele wysgerige beginsels, te wete: die soewereiniteits- en vervlegtingsbegineels
van gesagstrukture wat ten grondslag lê van die noue
verband tussen die Afrikaner se kerk en skool en verklaar waarom die
kerk en veral die N.G. Kerk, hom so indirek bemoei met die onderwys,
geniet aandag. ‘n Voorbeeld van die kerk se bemoeienis met die onderwys
is die stigting van die I.K.K. Hiervan was ds. Du Plesciis eers
lid en later voorsitter. Van die O.V.S.O.V. wat heelwat later sy
steun aan die I.K.K. toegesê het, het ds. Du Plessis na aftrede as
predikant sekretaris geword.
Na voltooiing van sy studies was ds. Du Plessis predikant op Jagersfontein
en Bethlehem waar hy gou betrokke geraak het in onderwysaangeleenthede.
Hierna word hy beroep na Beaufort-Wes in Kaapland waar hy sy segregrasieskema
ten opsigte van Blanke en Kleurlingskole en koshuise
deurvoer. Tydens hierdie periode red hy die Kaapse opvoedingskommissie
van ontbinding en word die voorsitter daarvan. Ds. Ou Plessis
word later die Kaapse verteenwoordiger op die I.C.N.U. van die F.A.K.
en beywer hom vir C.N.O. As voorsitter van die Sinodale opvoedingskommissie
het hy die omstrede De Villiers-onderwysverslag van 1948,
die voorloper van ‘n nasionale onderwysbeleid, deeglik bestudeer en in
tydskrifte toegelig. Toe ds. Du Plessis as predikant in die Transvaal
gewerk het, het hy die provinsie se Sinodale Opvoedingskommissie geaktiveer
om uitvoering te gee aan die Verslag se aanbevelings veral ten
opsigte van ‘n nasionale onderwysbeleid vir gekoördineerde en gedifferensieerde
onderwys vir blankes in Suid-Afrika. Die drie Afrikaanse
susterskerke het vir die doel die I.K.K. gestig wat talle onderhoude
met die onderwysowerhede gevoer het vir die verkryging van on nasionale
onderwysbeleid. Hierdie I.K.K. het die omstrede memorandum opgestel
vir die opheffing en beëindiging van verdeelde onderwysbeheer op middelbare
vlak.
Na heelwat onderhandelinge met die betrokke onderwysowerhede, is die
MORtert-Mosie in Februarie 1955 in die Parlement ingedien waarna die
regering geleidelik in die rigting van 'n nasionale onderwysbeleid beweeg
het.
Toe ds. Du Plessis in 1956 sy emeritaat aanvaar het, het hy as voorsitter
van die I.K.K. bedank. Hierna het hy die pos as hoofsekretaris
van die Oranje-Vrystaatse Onderwysersvereniging aanvaar. Sy invloed
en bekwaamheid as hoofsekretaris het baie beteken vir die onderwys.
Sy tydskrifartikels in Die Skoolblad waarvan hy die redakteur was, het
etlike honderde getel wat die weg probeer voorberei het vir die verkryging
van 'n nasionale onderwysbeleid vir die Republiek van Suid-Afrika.
In 1966 lê hy die tuig neer as hoofsekretaris van die O.V.S.O.V., maar
bly nog aan as redakteur van Die Skoolblad tot einde 1969.
Ds. Du Plessis het onteenseglik ‘n groot bydrae gelewer tot die verkryging
van 'n nasionale beleid vir die onderwys van blankes in Suid-
Afrika.
Description
Keywords
Education and state -- South Africa -- Free State, Education -- South Africa -- Free State, Du Plessis, J. C., Dissertation (M.Ed. (Historical and Comparative Education))--University of the Free State, 1979